„Jest jak jest”
Galeria przy ul. Dąbrowskiego 5
Kurator wystawy: dr Łukasz Guzek
wystawa czynna
od 18 czerwca do 17 lipca 2009 r.
wernisaż wystawy 18.06.2009 r., godz. 19.00
Zrealizowano przy pomocy finansowej
Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Jan Świdziński urodził się 23 maja 1923 roku w Bydgoszczy, jednak prawie przez całe życie związany jest z Warszawą. W czasie wojny studiował architekturę na Politechnice Warszawskiej, uczęszczał na zajęcia baletowe u Leona Wójcickiego, został także zwerbowany do Armii Krajowej, w szeregach której udało mu się przetrwać Powstanie Warszawskie. W 1947 roku zaczyna studia w nowo wtedy powstałej Wyższej Szkole Plastycznej – przemienionej później na Akademię Sztuk Pięknych. Dostaje się do pracowni malarstwa Jana Cybisa. Równolegle studiuje także grafikę u Romana Kulisiewicza. W latach 50-tych pracuje w czasopiśmie „Razem“; rozpoczyna też współpracę z Instytutem Sztuki w Warszawie. Podróżuje wtedy do Hiszpanii i Maroka, gdzie studiuje sztukę islamu. Interesuje się także kaligrafią chińską. W latach 1965-1970 zwraca się w kierunku logiki formalnej i teorii struktur językowych; zajmuje się zagadnieniem komunikacji i informacji; zakłada także Dział Badań nad Sztuką przy Polskim Towarzystwie Cybernetycznym. Jak sam później przyzna, studia semiotyczne pozwoliły mu ze zrozumieniem obserwować rodzący się wtedy w Anglii i USA konceptualizm. Dzięki zagranicznym znajomościom na bieżąco śledzi powstawanie nowych prądów w sztuce. Koniec lat 60-tych to także zmierzch jego twórczości malarskiej. Świdziński powie później, że malarstwo nie było już wtedy w stanie odpowiedzieć na zasadnicze, egzystencjalne problemy, które stają przed człowiekiem. Od tamtego czasu przestaje zajmować się sztuką w tradycyjnym rozumieniu tego słowa. Na początku lat 70-tych zaczyna organizować różne rodzaje interwencji i manifestacji artystycznych, nawiązuje też współpracę z wieloma grupami: Net, Permafo, Warsztat Formy Filmowej. Jest współzałożycielem Małej Galerii oraz „Zero” w Warszawie, zostaje także członkiem rady programowej Galerii Współczesnej, Galerii Sztuki Współczesnej (Wrocław) oraz Pole Gry (Bolesławiec). W 1970 roku wydaje artykuł: „Spór o istnienie sztuki”, który staje się pierwszym poważnym krokiem w kierunku teoretycznego uporządkowania swych dotychczasowych koncepcji estetycznych. W sierpniu 1976 roku, za sprawą Jeana Sellema, wydaje manifest „Sztuka jako sztuka kontekstualna” w Lund w Szwecji. W tym samym czasie, również w Szwecji, ma miejsce zorganizowanie wystawy „Sztuka jako sztuka kontekstualna“. Od tego momentu międzynarodowa działalność artystyczna i teoretyczna Świdzińskiego nabiera rozmachu. W 1976 roku ma miejsce międzynarodowa konferencja poświęcona „sztuce jako sztuce kontekstualnej“ zorganizowana przez The Center for Experimental Art And Communication CEAC w Toronto. Lista uczestników obejmuje grupy: „Art Sociologique“, „Art & Language“, „Artist Meeting for Social Change“, „The Fox“. W 1977 roku Świdziński organizuje Międzynarodową Konferencje „Sztuka jako działanie w kontekście rzeczywistości“ z udziałem artystów i krytyków z 35 krajów. Od tego czasu aż do dzisiaj jest organizatorem, współorganizatorem lub uczestnikiem kilkudziesięciu spotkań, festiwali, wystaw zbiorowych i indywidualnych w kraju i za granicą (w tym odbywających się od 1998 roku „Interakcji“ – dzięki którym wraz z Ryszardem Piegzą w 2008 roku otrzymał Brązowy Medal za Zasługi dla Miasta Piotrkowa Trybunalskiego). Na stałe związany jest też z kilkoma polskimi galeriami (BWA w Bydgoszczy, Galerią Działań oraz Galerią XX1 w Warszawie czy Galerią Labirynt w Lublinie). Utrzymuje stały kontakt z kilkudziesięcioma artystami na całym świecie. W 1989 roku zostaje wybrany prezesem Stowarzyszenia Sztuk Innych (SASI). W maju 2005 roku Jan Świdziński odbiera z rąk Prezydenta RP Order Polonia Restituta za wkład w rozwój i promowanie kultury polskiej w kraju i za granicą. Oprócz działalności artystycznej ważne miejsce w twórczości Świdzińskiego zajmują publikacje – jest to kilkadziesiąt artykułów poświęconych problematyce estetycznej; jest to także kilka książek, spośród których wymienić należy: „Freedom and Limitation”, „Art, Society and Self-consciousness”, „Quotations on contextual art” i wydana w 2005 roku: „L`art. Et son contexte. Au fait, qu`est-ce que l`art?” (która jako pierwsza w Polsce zostanie wydana w sierpniu tego roku przez MCSW „Elektrownia“ w Radomiu oraz ODA w Piotrkowie Trybunalskim). Mimo swego wieku artysta cały czas pozostaje aktywny, wykonując performance w kraju i na całym świecie.
Więcej o osobie Jana Świdzińskiego (w tym wybrane teksty, szczegółowy spis wystaw i performance, wywiady i opracowania) odnaleźć można na stronie internetowej: http://www.swidzinski.art.pl/
Opracował Bartosz Łukasiewicz
Lista prac
1. Sztuka jako sztuka kontekstualna (zapis formuły sztuki kontekstualnej) – 1976 – 2009
2. Stale mówimy o człowieku – 1979
3. Naturalne – Nienaturalne – 1987
4. Jestem z powrotem – 1989
5. Jan in Wonderland – 1991 – 2009
6. W porządku / It’s O.K. – 1994
7. Starość nie radość – 2004
8. Uciekające wspomnienia – 2007
9. Jest jak jest – 2009
10. Nie spodziewaj się, że wchodząc do pałacu sztuki będziesz piękniejszy – 2009
