Halucynacje pamięci. Najnowsze wersje fotorealizmu w Polsce.

• Beata Ewa Białecka
• Ewa Bloom-Kwiatkowska
• Zofia Błażko
• Julia Curyło
• Małgosia Malinowska
• Małgorzata Wielek-Mandrela
• Bartłomiej Otocki
• Magdalena Samborska

Łukasz Korolkiewicz 

Ur. w 1948. Prof. ASP w Warszawie. Od 1975 do chwili obecnej używa aparatu fotograficznego jako szkicownika. Od lat 70. XX do chwili obecnej główny przedstawiciel malarstwa fotorealistycznego w Polsce. Początkowo tematyka związana z dekadentyzmem, atmosferą zabawy i przesytu. W latach 80. w czasie stanu wojennego, kiedy artysta fotografował nielegalne manifestacje, była malarską wizją o charakterze patriotycznym i parareligijnym. Od lat 90. pojawił się autoportret, w tym akt, temat wnętrza domu czy ogrodu. Problemy o charakterze metafizycznym (jak u Witolda Wojtkiewicza i modernistów z przełomu XIX/XX w.) przeplatają się z tematyką erotyczną (Balthus, David Hockney), w której artysta ciągle rozwija swój pikturalny styl w kilku kierunkach, diagnozując problem złudzenia perspektywicznego (lustra) i różne możliwości oddziaływania kolorem, w czym jest bardzo konsekwentnym twórcą. Jego malarstwo opiera się na dużej kulturze artystyczne i mocnym zakorzenieniu w świadomości obrazu fotograficznego. Z jednej strony jest kontynuatorem klasycznej tematyki malarstwa nowożytnego (Diego Velázquez), z drugiej modernizmu w jego pierwszym etapie rozwoju (Józef Mehoffer, Władysław Ślewiński, Stanisław Wyspiański, Witold Wojtkiewicz) osiągnąć efekt tajemniczości, połączony z halucynacyjną atmosferą, przejętą zarówno z minionej rzeczywistości, ale i utrwalonej na fotografii określonej sytuacji, w której ważne jest kadrowanie i aranżacja.

 

Beata Ewa Białecka

Ur. 1966. Ukończyła ASP w Krakowie w 1992 roku. W XXI wieku artystka świadomie łączy kilka różnych tendencji: nawiązanie do tradycji malarstwa z wczesnego renesansu włoskiego, malarstwa ikonowego, w tym Jerzego Nowosielskiego oraz – co jest niezwykłe – feminizmu. Na początku XXI wieku interesowały ją także zjawiska malarskiego iluzjonizmu. Jej malarstwo nie atakuje w bezpośredni sposób, raczej stawia pytania: o kwestię świętości, czy jej braku, przemienienia świata sacrum w profanum. Białecka stworzyła bardzo indywidualny styl, który można interpretować jako tradycję malarstwa Nowosielskiego, ale pozbawioną wymiaru religijnego. W Autokomentarzu („Artluk” 2009 nr 2) autorka stwierdziła: „Czuję się malarzem. Moje najwcześniejsze doświadczenia ze sztuką są ściśle związane z malarstwem. Maluję w sposób tradycyjny farbami olejnymi na płótnie. Inspiracje czerpię z wszechobecnej ikonografii chrześcijańskiej, nieco ją upraszczam i feminizuję.

 

Ewa Bloom-Kwiatkowska

Ur. w 1959. Studia w PWSSP (teraz ASP) w Łodzi. Dyplom w 1986. Od 2012 doktor ASP w Łodzi. Prowadzi autorską Pracownię Projektowania Kostiumu Filmowego I Teatralnego. Działalność artystyczna w zakresie scenografii, malarstwa i video. Cykle Idee i Maski, Księga Kronik XX dotyczą przekazu zmedializowanego, opartego o obraz z ekranu Tv oraz fotografię w formule „rozdarcia” (Georges Didi-Huberman). W tym aspekcie McLuhanowski przekaz zimny, dzięki specyficznemu stylowi, staje się medium gorącym. Bloom koncentruje się w swoich pracach na problematyce zła, śmierci, męczeństwa, bólu, ale także oporu. Podejmuje, za Hanną Arendt, aspekt „banalności zła” w historii dwudziestowiecznych totalitaryzmów, których skutki czytelne są do dnia dzisiejszego.

 

Zofia Błażko

Ur. w 1986. Dyplom z malarstwa na ASP w Gdańsku (2012) oraz fotografii (licencjat) w 2010. Portrecistka poszukująca intymnych znaczeń w formule malarstwa kobiecego. Autorka stara się przedstawić swoje zagubienie i wyobcowanie w świecie oraz alienację innych portretowanych osób, które należą do kręgu jej znajomych. „W celu podkreślenia tego nastroju umieszczam modele zagubione w pustej, gładkiej przestrzeni albo przeciwnie umieszczam je w otoczeniu dynamicznie układającej sie draperii”. O swoim malarstwie pisała w mailu do mnie (marzec 2013): ”W swojej twórczości inspiruję sie głównie malarstwem okresu renesansu oraz baroku. W obrazach uwiecznić chcę nie tylko starannie wystudiowaną i wierne oddaną postać modela, uwydatnić jego wewnętrzną naturę ale również uchwycić pragnę niepowtarzalny nastrój który pojawia się w trakcie naszej współpracy.”

 

Julia Curyło

Ur. w 1986. Dyplom na ASP w Warszawie w 2009 r. Jej twórczość opiera się na tradycji malarstwa akademickiego w wersji fotorealizmu, nawiązania do wątków z surrealizmu i pop-artu, także w jego najnowszym wydaniu (Jeff Koons). Na temat swojej twórczości artystka napisała: ”Ciekawi mnie zarówno świat masowej wyobraźni, jak i religii. Lubię, gdy obraz ma w sobie żart, dwuznaczność, czasem alegorię. I choć samo malarstwo traktuję poważnie, to moimi pracami często puszczam do widza oko.” W jej twórczości krytycy akcentują problemy najnowszej religijności, dewocji, kiczu (w tym malarskiego) oraz figury świętego, w tym Chrystusa, który dla Curyło ma specjalne znaczenie. Jej malarstwo podkreśla problem dwuznaczności mitu religijnego z pozycji ponowoczesności. W 2010 roku została laureatką Grand Prix w legnickim konkursie malarstwa młodych Promocje 2010.

 

Bartłomiej Otocki

Ur. w 1978. W 2003 obronił dyplom na ASP w Łodzi, gdzie pracował do 2012 roku. Obecnie adiunkt w Akademii Sztuki w Szczecinie. Twórczość w zakresie malarstwa, fotografii cyfrowej, fotomontażu. Stworzył kilka cykli prac: Alchemia iluzji, Portrety pamięciowe, Czy jest bezpiecznie i Otoplastykon. W zakresie działalności opierającej się na internetowym archiwum, w tym strategii re-fotografowania, cytowania, ale także łączenia z różnorodną tematycznie abstrakcją, tworzy nowy rodzaj techniczno-manualnej twórczości, która opiera się na optycznym zniekształcaniu wyjściowego obrazu. W jego działaniach aspekt techniczny w niespotykany sposób łączy się ze specyficznie zracjonalizowanym malarskim obrazowaniem, które poszukuje tajemnicy o metafizycznym przesłaniu.

 

Małgosia Malinowska

Ur. w 1984. Dyplom na ASP w Warszawie w 2009. W rysunkach i obrazach dyplomowych, oraz w cyklu Lingerie, 2008, wykorzystywała fotografie w malarskim obrazowaniu w nawiązaniu do takich mistrzów, jak Ingres, Amadeo Modigliani czy Balthus. Starała się konfrontować hedonizm ciała i ekshibicjonizm z układami abstrakcyjnymi i ornamentalnymi, a nawet z elementami kultury popularnej (Michael Jackson). Od 2011 realizuje nowy cykl The Lost Generation, w którym całkowicie zmieniła swój styl. Stał się on zdecydowanie bardziej realistyczny w formie, w którym autorka maluje dzieci Holocaustu, jak napisała „z tęsknoty za dawnym, piękniejszym światem i ze strachu przed okrucieństwem historii. Smutek i zadowolenie estetyczne poprzez coś odległego a znajomego zarazem, jak stare fotografie”.

 

Małgorzata Wielek-Mandrela

Ur. w 1976. W latach 1997-2002 studia na ASP w Krakowie. W 2009 r. obroniła doktorat z zakresu malarstwa pt. Badanie serca. Twórczość w zakresie ukazania wieloznacznej figury człowieczeństwa, rozwijana w kilku cyklach: Portrety, Włosy, Krajobrazy, Badanie serca, Postacie, Pamiątki, Sny, Cyrk i gry, nawiązujących do tradycji surrealizmu (René Magritte). Akcentuje oniryczność przedstawienia, linearne uproszczenie oraz biologiczne wnętrze organizmu ludzkiego, w którym znajduje się serce. Jej oryginalny styl najpełniej wyraża się w Portretach i Włosach, które są także nowym rodzajem malarstwa rozwijanego od kilku lat w Krakowie.

 

Magdalena Samborska

Ur. w 1970. Dyplom w Akademii Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi w 1996 roku. Obecnie doktorantka tejże uczelni. Twórczość w zakresie: instalacji (Dekonstrukcje czasopism kobiecych), kolażu, fotografii i malarstwa (Paradoksy, 2003), opartego o tekstualność i postmodernistyczny cytat. Styl rozwijany od drugiej połowy lat 90. polega na krytycznym odwoływaniu się do historii sztuki oraz ukazywaniu zagrożeń dla współczesnej kobiety, która jest podmiotem. Jest to jednak przykład działalności zarówno atakującej obecne kulturowe status quo, jak i posiadającej wymiar projektu całościowego o charakterze globalnymi w znaczeniu postfeministycznym.