ODA zaprasza na niezwykłą wystawę polskiego komiksu
wernisaż:
20 września 2013, godz 18:00, ODA, ul Dąbrowskiego 5
wystawa otwarta do 6 października 2013
„Komiks polski 1948 – 1989”
Propozycja nowego spojrzenia na historię polskiego komiksu.
Nie tylko propaganda, ale i rozrywka towarzyszyła komiksom w latach PRL-u. Lecz połączenie tych dwóch było najistotniejszym zadaniem Wydziału Prasy KC PZPR.
Zatem relaks przy propagandzie! Wiódł w tym prym najsłynniejszy polski Magazyn Opowieści Rysunkowych, nazwany właśnie RELAX. Ten przewrotny, amerykańsko brzmiący tytuł, krył w sobie jednak ogromną dawkę ideologii. Lecz, paradoksalnie, tam właśnie (gdzie liczyć się miała przede wszystkim treść nie forma) drukowano komiksy stojące niejednokrotnie na najwyższym europejskim poziomie. Może – jako ciekawostkę – warto dodać, iż zielone światło dla wydawania magazynu zapalił tow. I sekretarz Edward Gierek, jako jeden z nielicznych dygnitarzy, szczerze otwarty na Zachód.
Lata 80. są dla polskiego komiksu szczególne. Tu, obok rządów wszechmocnych cenzorów, rozpoczyna się kontrnatarcie samych artystów. Ruchy wolnościowe -związane z NSZZ Solidarność – także tutaj odcisnęły swój ślad, jakże wyraźnie i z przekąsem. I na tyle trwały, że możemy oglądać go do dziś na wydrukowanych stronicach komiksów. Oto słynny Janusz Christa, twórca świata Kajka i Kokosza, w roku 1981 umieszcza na jednym z kadrów bandę zbójcerzy wyrzucających swego hegemonicznego wodza takimi słowami: „Skończyły się twoje rządy, Hegemon! Nie podskakuj! Od dziś będziemy samorządni i niezależni!” Pikanterii nadaje fakt, że odcinek wydrukowano w czasie stanu wojennego, kiedy przywoływany między wierszami przez Christę związek zawodowy był już traktowany jako zagrożenie dla władz komunistycznych! Inny ciekawy przykład wpadki cenzorskiej to ostatni kadr jednego z odcinków serii o lotnikach Wojska Polskiego pt. „Pilot śmigłowca”. Wśród „zasłony dymnej” wydobywającej się z rury wydechowej pędzącego małego fiata 126p, rysownik Marek Szyszko ukrył hołd ofiarom wydarzeń nocy grudniowej. Zrobił to za pomocą napisu umieszczonego na rejestracji samochodowej: „WAŁ 1981”!
Na ekspozycji do obejrzenia bogaty materiał ilustracyjny, pierwsze wydania kultowych już komiksów i gazet, oryginalne plansze najsłynniejszych twórców (Papcio Chmiel, Christa, Raczkiewicz, Szyszko, Baranowski). Dedykacje dla widzów od samych rysowników oraz oryginalny list od ppłk Władysława Krupki, twórcy postaci-ikony, symbolu pop-kultury tamtej epoki, kpt. Żbika.
Wojciech Łowicki
Urodzony w 1972 roku. Absolwent Muzealnictwa na UMK w Toruniu. Znawca i popularyzator komiksu. Kurator sztuki. W roku 1997 współorganizator pionierskiej wystawy dotyczącej historii komiksu polskiego („Komiks polski 1957 – 1991”). Redaktor naczelny pisma satyryczno-komiksowego „Qriozum”. Twórca działu Komiksu Polskiego w Muzeum Okręgowym w Toruniu. Główny kurator wystaw Międzynarodowego Festiwalu Komiksu i Gier w Łodzi (największej tego typu inicjatywy w Europie Wschodniej). Autor cyklu wystaw „Cztery pory roku z satyrą i komiksem” (m.in.: „Tytus – najsłynniejszy harcerz Rzeczypospolitej, czyli historia Tytusa, Romka i A’Tomka”, „Propaganda PRL w komiksie”). Członek Gildii Komiksu. Autor popularnych esejów pod wspólnym tytułem „Historie z dymkiem” (plus wersja francuska). Pisze o komiksie dla Sadurski.com i Gildia.pl. W 2012 roku mianowany ministrem komiksu w rządzie Partii Dobrego Humoru, prowadzonej przez satyryka Szczepana Sadurskiego. Współpracuje z wieloma muzeami i galeriami w kraju (m.in. Muzeum Narodowe w Szczecinie, Centralne Muzeum Włókiennictwa w Łodzi, Galeria Les Artes w Toruniu, IPN 'Przystanek Historia’ w Warszawie). Założyciel i współorganizator pierwszego toruńskiego festiwalu komiksu. Wiceprezes Fundacji Centrum Badań Ormiańskich. Konsultant ds. komiksu w szczecińskiej galerii sztuki Orientacja. Za działalność wystawienniczą uhonorowany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdana Zdrojewskiego odznaczeniem „Zasłużony dla Kultury Polskiej”.
