XV Międzynarodowy Festiwal Sztuki INTERAKCJE
Piotrków Trybunalski, Kraków
5-12 maja 2013
Organizator:
Stowarzyszenie Działań Artystycznych Galeria OFF w Piotrkowie Trybunalskim
Kurator artystyczny XV Festiwalu: Prof. Artur Tajber
Kuratorzy Festiwalu: Stanisław Piotr Gajda, Gordian Piec
Partnerzy festiwalu
Ośrodek Działań Artystycznych w Piotrkowie Trybunalskim, Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK w Krakowie, Galeria Działań w Warszawie, Stowarzyszenie Sztuka i Dokumentacja w Łodzi, Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie Wydział Intermediów.
Partnerzy medialni
TVP Kultura, Magazyny “Exit”, “Kalejdoskop”, “Sztuka i dokumentacja”, obieg.pl, independenceart.pl, o.pl, livingallery.info, Tygodnik 7 Dni, Tydzień Trybunalski, Strefa FM.
PROGRAM:
Piotrków Trybunalski
Ośrodek Działań Artystycznych, ul. Dąbrowskiego 5
5 Maja, Niedziela
18:00 – Uroczyste otwarcie XV Festiwalu w tym:
- Jan Świdziński & Jean Dupuy (video)
- Ryszard Piegza – performance
- Prezentacja koncepcji Festiwalu – Artur Tajber
- Koncert Krzysztof Knittel & Tadeusz Sudnik,
6 Maja, Poniedziałek
- 12:00-15:00 – Konferencja „Sztuka performance a performatywność – poglądy i reprezentacje”. Prowadzenie dr Michał Ostrowicki. Prezentacja tez, panel dyskusyjny, wykłady, akcje artystyczne.
- 16:00 – Otwarcie wystawy dokumentacji „ASFLA Opening the nothing”, kurator: Béatrice Jose. Galeria ODA, ul. Sieradzka 8. Wystawa czynna do 19 maja.
- 18:00 – 15 lat Interakcji – performance: Michel Collet, Charles Dreyfus, Ryszard Piegza, Valentine Verhaeghe, Max Horde, Jiri Suruvka, Fredo Ojda.
7 Maja, Wtorek
- 12:00-15:00 – Konferencja – kontynuacja.
- 18:00 – 15 lat Interakcji – performance: Chumpon Apisuk, Alexander Del Re, Angel Pastor, Balint Szombathy, Victor Petrov, Przemysław Kwiek, Jozsef R. Juhasz.
8 Maja, Środa
- 10:00-12:00 – Jadwiga Kiciak “raz, dwa, trzy” performance na Rynku Trybunalskim.
- 12:00-18:00 – 1943 – rozpoczęcie 3-dniowych warsztatów Alastair’a MacLennan’a.
- 18:00 – 15 lat Interakcji – performance: Janusz Bałdyga, Małgorzata Butterwick, Nieves Correa, Nicola Frangione, Artur Grabowski, Omar Ghayat, Dariusz Fodczuk, Nenad Bogdanovic.
9 Maja, Czwartek
- 12:00-16:00 – Fokus na Focus Mall – program indywidualnych i grupowych performansów w przestrzeni publicznej w galerii handlowej Focus Mall.
- 18:00 – 1953 – Jaap Blonk, Seiji Shimoda, Roi Vaara, Artur Tajber – część 3.
10 Maja, Piątek
Od 18.00
- Alastair MacLennan – program teoretyczny i historyczny w tym performance 1943 – ACTUATION.
- performance artystów z Korei – goście specjalni Festiwalu.
11-12 Maja, Sobota i Niedziela
- 18:00 – 1923 – program dedykowany Janowi Świdzińskiemu : Quebec w Piotrkowie – Richard Martel, Julie-Andrée T., Whitney Lafleur, Étienne Boulanger, Sara Létourneau, Doyon-Demers, Amelie Fortin, Francis O’Shaugnessy.
12 Maja, Niedziela
Ceremonia zamknięcia Festiwalu po ostatnim performance.
KRAKÓW
Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK, ul. Lipowa 4
4 Maja, Sobota
Otwarcie wystawy “1933-1943-1953”:
- 1933 Stuart Brisley
- 1943 Alastair MacLennan
- 1953 Jaap Blonk, Seiji Shimoda, Artur Tajber, Roi Vaara;
wystawa czynna do 12 maja
Alastair MacLennan – rozpoczęcie warsztatów
5 Maja, Niedziela
- 1933 – Program teoretyczno performerski: Maya Balcioglu i Stuart Brisley
- 1943 – warsztaty Alastair MacLennan
6 Maja, Poniedziałek
- 1943 – ACTUATION Alastair’a MacLennan’a
- 1953 – Jaap Blonk, Seiji Shimoda, Roi Vaara, Artur Tajber – część 1
7 Maja, Wtorek
- 1953 – Jaap Blonk, Seiji Shimoda, Roi Vaara, Artur Tajber – część 2
8 Maja, Środa
- 1923 – program dedykowany Janowi Świdzińskiemu : Quebec w Krakowie – Richard Martel, Julie-Andrée T., Whitney Lafleur, Étienne Boulanger, Sara Létourneau, Doyon-Demers.
9-12 Maja, Czwartek-niedziela
Kontynuacja wystawy / 1933 Stuart Brisley / 1943 Alastair MacLennan / 1953 Jaap Blonk, Seiji Shimoda, Artur Tajber, Roi Vaara
XV Interakcje 2013
O kształcie i przebiegu wielu zdarzeń decydują zbiegi okoliczności. Co to jest zbieg okoliczności? Jak się przejawia w zbiorach nazywanych łącznie „sztuką”? Czy można sprowadzić go do teorii przypadku?
Dla mnie, tegorocznego sześćdziesięciolatka, który swój poważny romans z bieżącymi zjawiskami sztuki rozpoczął na początku lat siedemdziesiątych, zbieg okoliczności zawsze będzie się kojarzył z czynną obserwacją otoczenia, z udziałem i wolą wykorzystania zachodzących wokół procesów i zjawisk. Patrząc z pozycji adepta wchodzącego w wybrane otoczenie bona fide, zgodnie z jego przyjętymi regułami i hierarchią społeczną, miałem równocześnie jasny i dość pełny obraz zachodzącej w nim rewolucji. Dla mnie już zdyskredytowana idea rewolucji społeczno-politycznej, w latach sześćdziesiątych przeniosła się w sferę obyczajowości i kultury, w przedział z założenia nie-naturalny. Piewcy zrównania sztuki z życiem nazbyt często zapominają o niezbywalnym warunku koniecznym do zajścia „sztuki” – o fikcji.
Tak więc, rzeczywiste okoliczności i zachodzące między nimi związki, czasem implikowane wyłącznie udziałem w nich tego samego indywiduum, stawały się kanwą zabiegów dokonywanych na pograniczu fikcji, w obrębie Fikcji. Zapominamy z dzisiejszej perspektywy, że Fikcja to nie było – i nadal nie jest – to samo, co „rzeczywistość wirtualna”. Fikcja nie jest bowiem naśladownictwem realności, nie jest też konkurencyjną Iluzją realnego świata. A rzeczywistość wirtualna, dziś tak potoczna, nadbudowała się właśnie nie na Fikcji, lecz na Iluzji. Odsuwając jednak również pojęcie fikcji trochę na bok…
Hołd składany rzeczywistości, zwyczajności, dołom hierarchii, ma w moich oczach sens tylko wtedy, gdy nie ogranicza, nie deprecjonuje wyobraźni, i nie zamyka nas na to, czego nie ma, lecz co można pomyśleć, wyobrazić sobie, założyć. Jeżeli w ogóle można mówić o „sensie”, to może być on właśnie wypadkową tych dwu obrazów – obrazu „zwykłej” rzeczywistości oraz projekcji naszych rojeń. Bez takiego poczucia sensu stajemy wobec niebezpieczeństwa przejścia w stan hipostazy i w animalną stronę naszej natury równocześnie. Obserwacja otoczenia nauczyła mnie, by do hipostaz zaufania nie mieć, a animalizm uważać tylko za podstawę, a nie cel dążeń.
„Jak cień bez słupa, tak ciało subtelne nie może istnieć bez ciał fizycznych, jako nie mające podparcia„.
Sankhyakarika
W takim właśnie otoczeniu pojawiła się sztuka performance – najpierw jako eufemizm, jeden z wielu terminów określających odrębny, reagujący na jego (aktualnego otoczenia) wyzwania nurt akcjonizmu, a wreszcie, około połowy lat siedemdziesiątych, wyraźnie autonomizujący się nurt praktyki artystycznej. Należę zatem, nie z własnego wyboru, do tej generacji, która jako ostatnia – już z własnej potrzeby i decyzji – weszła w praktykę, która wcześniej nie istniała. Wielu z nas z czasem dopiero uświadomiło sobie, że „to co robimy”, „to jak robimy”, że nasz sposób myślenia ma prekursorów, że mamy starsze siostry i braci „w sztuce”.
W roku 2013:
90 urodziny obchodzi polski artysta i teoretyk Jan Świdziński, urodzony w 1923 roku.
80 urodziny obchodzi senior angielskiego performance Stuart Brisley, urodzony w 1933 roku.
70 urodziny obchodzi szkocko-irlandzki artysta performance Alastair MacLennan, urodzony w 1943 roku.
60 urodziny obchodzą czterej urodzeni w 1953 roku rówieśnicy, urodzeni i wychowani w różnych krajach, kulturach i systemach politycznych, którzy rozpoczęli praktykę performerską pomiędzy pierwszą a drugą połową lat ’70: Jaap Blonk, Seiji Shimoda, Artur Tajber i Roi Vaara.
Wszyscy wymienieni autorzy rozpoczynali swą akcyjną praktykę w czasach, gdy idiom sztuki performance nie był jeszcze wyraźnie określony lub w ogóle nie istniał, gdy termin „performance art” nie był jeszcze stosowany jako wyróżnienie określonej praktyki artystycznej. Wszyscy wymienieni autorzy w czasie praktykowania swej sztuki mieli okazję się poznać, spotykać, a w niektórych przypadkach – współpracować ze sobą.
W tym samym roku mamy 30-lecie Le Lieu, centre en art actuel, stowarzyszenia, galerii i wpływowego centrum sztuki propagującego sztukę performance z Quebec City, oraz 15 lecie najstarszego-wciąż-istniejącego, polskiego festiwalu performance z Piotrkowa Trybunalskiego.
Rzadko tak okrągłe rocznice dobrze znających się ludzi i instytucji przypadają na ten sam okres czasu. Rzadko przypadają też na to samo miejsce – i warto im w tym pomóc. Wydaje mi się też osobliwym fakt, że lekko aranżowany zbieg okoliczności daje aż tak daleko idący przekrój łączącego nas zjawiska – ewolucji sztuki performance. Chciałbym, aby było to nie tylko spotkanie, nie tylko prezentacja działalności, z której jesteśmy dość dobrze znani, lecz też odsłonięcie choć w części tej części naszej praktyki, która na co dzień pozostaje w cieniu.
Artur Tajber, 9-19 kwiecień 2013, Quebec City – Kraków
